Cơn mưa đá lạnh lẽo của mùa đông Trung Cổ nện xuống mái ngói tu viện, tạo nên những âm thanh khô khốc. Trong góc hành lang tối, Aoi ngồi bất động, trên đùi là con búp bê vải của Hikari. Con bé không ôm nó. Đôi bàn tay nhỏ nhắn của Aoi đang lật ngược vật thể ấy lại, ngón tay rà soát trên những đường chỉ khâu thô kệch với một sự tập trung lạnh lùng.
Dưới nhãn quan của Aoi, đây chỉ là một tập hợp vô nghĩa: vải lanh vụn, bông thô, và hai hạt đậu đen làm mắt. Nó dùng móng tay ấn mạnh vào hạt đậu, thử nghiệm độ cứng của vật liệu.
"Sơ Mary," Aoi cất tiếng, giọng nói phẳng lặng như mặt nước đóng băng. "Tại sao con người lại dành thời gian để tương tác với một vật chất không có khả năng phản hồi? Việc thực hiện những cử động ôm ấp lên một vật thể vô tri có mục đích sinh học gì không?"
Sơ Mary dừng tay quét dọn, nhìn đứa trẻ tóc xanh đang "mổ xẻ" món đồ chơi bằng ánh mắt. Bà ngập ngừng: "Đó là vì Hikari coi nó có linh hồn, Aoi ạ. Linh hồn khiến vật vô tri trở nên có sự sống trong lòng chúng ta."
Aoi ngước lên, đôi mắt hổ phách lóe lên một sự truy vấn thuần túy: "Linh hồn? Con không tìm thấy định nghĩa đó trong cấu trúc của thứ này. Nó không thở, không có nhịp đập, và nếu con xé nó ra, bên trong chỉ là bông khô. Khái niệm 'linh hồn' mà sơ nói, liệu có phải là một cái tên khác cho sự tưởng tượng sai lệch của trí não?"
Sơ Mary cứng họng trước sự truy vấn quá đỗi trần trụi. Trước khi bà kịp tìm từ ngữ để giải thích về đức tin, Aoi đã xoay đầu nhìn thẳng vào bà. Ánh mắt nó chuyển từ con búp bê sang chiếc chổi và tấm áo dòng sờn cũ của sơ.
"Và con có một thắc mắc khác," Aoi tiếp tục, giọng điệu mang theo sự phân tích lạnh lùng. "Tại sao những đứa trẻ như Hikari lại chơi với những thứ này, còn những người lớn như sơ thì không? Nếu việc 'chơi' mang lại lợi ích, tại sao sơ lại từ bỏ nó để làm những việc lặp đi lặp lại như quét dọn? Có phải đến một thời điểm nào đó, bộ não của người lớn sẽ nhận ra sự vô ích của những vật chất này, hay các người chỉ đơn giản là thay thế đồ chơi bằng những công cụ khác?"
Sơ Mary cảm thấy một cơn ớn lạnh chạy dọc sống lưng. Câu hỏi của Aoi không mang tính tò mò của trẻ thơ, mà là sự bóc trần những quy luật tồn tại.
"Người lớn có trách nhiệm, Aoi ạ... Chúng ta không còn thời gian để chơi."
"Trách nhiệm," Aoi nhắc lại từ đó như đang nếm thử một loại khoáng chất mới. "Vậy là khi lớn lên, con người đánh đổi sự tưởng tượng về 'linh hồn' để lấy những hành vi có ích hơn cho sự sinh tồn. Nhưng Hikari... con bé dường như dùng việc chơi để duy trì sự ổn định của hệ thống cảm xúc."
Aoi cúi xuống nhìn con búp bê lần cuối. Nó nhận thấy một vết chỉ sút ở vai. Thay vì xé toạc nó ra để tìm kiếm cái gọi là "linh hồn", Aoi dùng ngón tay khẽ đẩy sợi chỉ thừa vào trong, vuốt phẳng mặt vải. Con bé không làm vậy vì yêu quý búp bê, mà vì một phép tính logic đơn giản: Nếu con búp bê này bị hỏng, Hikari sẽ trở nên mất ổn định. Và sự mất ổn định của Hikari sẽ làm phiền đến không gian quan sát tĩnh lặng của Aoi.
Khi Hikari chạy đến, cười hớn hở để nhận lại món đồ chơi, Aoi lặng lẽ đưa trả. Nó đứng nhìn Hikari ôm chầm lấy đống vải vụn ấy với một sự thấu hiểu mới: Đồ chơi không có linh hồn, nhưng con người cần những lời nói dối về linh hồn để không phải đối mặt với sự trống rỗng của vật chất. Một bài học mà những người lớn như sơ Mary đã quên, hoặc đã giấu đi dưới những lớp "trách nhiệm" mệt mỏi.